از آنجایی که یکی از دغدغه‌ها و مشکلات جامعه امروز در بازار کار دریافت لیست مجوزهای کسب و کار است، لذا برای اینکه با مشکلات قانونی مواجه نشویم باید نحوه شروع قانونی مشاغلی را مدنظر داشته باشیم.
انواع مجوزهای کسب و کار
مجوزهای کسب و کار را به دو قسمت تقسیم می کنیم:
مجوزهای خاص: در واقع مجوزهایی است که برای یک سری مشاغل خاص مورد استفاده قرار می گیرد و نیاز به تخصص دارد مثل پروانه وکالت، پروانه پزشکی، پروانه ای که برای کارشناسان دادگستری صادر می‌شود. این ها پروانه های خاص هستند که نهادهای مختلف نسبت به صدور آن ها از طریق آزمون یا مراحل دیگر اقدام می کنند.
مجوزهای عام: مجوزی است که هر شخصی در هر کجای ایران و با هر مدرک تحصیلی می خواهد کسب و کاری را راه اندازی کند که نیاز به مدرک خاصی ندارد و مقررات آن در قانون نظام صنفی ذکر شده است.
قانون نظام صنفی قانونی است که در مورد مجوزهای کسب و کار صحبت می کند که به سه بخش تقسیم می شود:
- بخش اوّل آئین نامه‌ها و مقرراتی است که در مورد نحوه اخذ مجوزهای کسب و کار صحبت می کند.
- بخش دوم راجب نهادهایی است که وظیفه صدور پروانه کسب را دارند و وظیفه نظارت بر صدور پروانه کسب را دارند.
- بخش سوم بحث مجازات ها و تخلفات است که در این مبحث فقط به بررسی بخش اول می پردازیم.
از نظر نظام صنفی هر فردی اعم از حقیقی و حقوقی یعنی شرکت باشد، مؤسسه باشد یا فرد عادی باشد که قرار است کاری را راه اندازی کند که نیاز به تخصص خاصی ندارد باید برابر مقرراتی که در قانون نظام صنفی آمده است نسبت به اخذ مجوز اقدام کند. پس این یک حکمی است که قانون نظام صنفی به ما تکلیف کرده است.
مجوزهای عام برای کسب و کارها
مجوزهای عام به دو دسته تقسیم می شوند:
مجوزهای سنتی: که برای فعالیت هایی مثل مغازه ها و بوتیک ها و ... صادر می گردد.
مجوزهای به روز و مدرن: که برای استارتاپ ها و فروشگاه های مجازی صادر می گردد.
شاید در اجرا و در صدور پروانه کسب خیلی تفاوتی بین این دو وجود نداشته باشد امّا با توجّه به بازار امروز و بازار هدفی که وجود دارد خیلی از کسانی که تازه می خواهند وارد کسب و کار بشوند بیشتر می‌روند به سمت واحدهای مجازی یا شرکت هایی که در این حوزه فعالیت می کنند.
مراحل راه اندازی کسب و کار
اول باید ببینیم چه شغلی را می خواهیم در کجا راه اندازی کنیم پس به اتحادیه مربوطه مراجعه می کنیم. اتحادیه نهادی است که یک سری شغل های همگون در آن جمع شده اند و اتحادیه در خصوص آن رسته های شغلی قرار است مجوز کسب و کار بدهد. اولین چیزی که در برابر نظام صنفی از موسس می خواهند اسناد مالکیتی یا اجاره نامه (از نظر سازمان حقوق صنفی کسی که مالک منافع آن محل است می تواند نسبت به دریافت پروانه کسب اقدام کند) و اسناد هویتی (شناسنامه، کارت پایان خدمت و ...) است.
از نظر قانون نظام صنفی و از نظر قانون شهرداری صدور پروانه کسب برای مشاغل برای اماکن با کاربری اداری، تجاری و کارگاهی امکان‌پذیر است. در قدم بعدی نسبت به بازرسی از آن محل اقدام می‌شود. بازرس اتحادیه محل صنفی را بازدید می کند اگر حداقل مساحت لازم را داشته باشد و اگر شرایط لازم برای آن شغل را داشته باشد تأییدیه خود را به اتحادیه اعلام می کند. تمام این پروسه ای که برای صدور مجوز در ابتدا لازم است ظرف 15 روز باید اعلام شود. بعد از این موافقت اوّلیه باید مدارک دیگری به اتحادیه ارائه بدیم.
چهار دستگاه اعلام شونده در قانون داریم: دارایی، بهداشت، سازمان فنی و حرفه ای و اماکن نیروی انتظامی. برخی از مشاغل هر موافقت هر چهار نهاد را برای شروع به کار خود احتیاج دارند. تمامی شغل ها طبق بحث ماده 108 قانون باید گواهی مالیاتی خود را به اتحادیه ارائه بدهند. ما هیچ شغلی را نداریم که معاف از مالیات باشند لذا باید پرونده مالیاتی تشکیل شود اما در برخی مشاغل مثل مشاغل فرهنگی و در زمینه نشر کتاب که طبق قانون معاف شده‌اند از پرداخت مالیات معاف می شوند.